Omega-3 Onderzoek
[ PLANKTON VOEDINGSSTOFFEN ]
HART EN VAATSTELSEL
Het hart is bij benadering zo groot als een gebalde vuist. Per minuut pompt het 4 tot 5 liter bloed rond. Om dit bloed te vervoeren heeft ons lichaam een uitgebreid vaatstelsel.
In 2006 zijn er door Wang et al. 842 artikelen op het gebied van het hart en vaatstelsel nader onderzocht. Zijn oordeel is dat een verhoogde inname van omega-3 gezonde vetten, via het consumeren van vis en/of omega-3 voedingssupplementen de algehele sterfte, het krijgen van een hartinfarct en een plotselinge hartdood verminderen. Van belang was verder dat geen of slechts zeer weinig complicaties optraden. Ook een onderzoek van de Mayo Clinic bevestigt de beschermende invloed van omega-3-vetzuur op het hart (1).
Het meest overtuigende bewijs dat omega-3 vetzuren een gunstige invloed hebben op het hart en vaatstelsel blijkt uit drie gecontroleerde onderzoeken met 32.000 deelnemers door het Mayo Clinic instituut. De onderzoeken wijzen een afname van cardiovasculaire voorvallen met 19% tot 45% uit (2).
HERSENFUNCTIES
De functie van de hersenen als onderdeel van het Centrale Zenuwstelsel (CNS) is om de meerderheid van onze lichaams- en hersenfuncties te reguleren. Onze hersenen vervullen maar liefst 20 functies. Wetenschappelijk omega-3 onderzoek is hard nodig om meer kennis op te doen over hersenziekten.
In onze hersenen heeft het zenuwstelsel het hoogste vetpercentage van alle andere weefsels. Dr. David Horrobin, een vooraanstaande wetenschapper en pionier op het gebied naar essentiele vetzuren schrijft dat 8% van onze hersenen bestaat uit omega-3 vetzuren. Omega-3 vetzuren zijn erg belang voor het goed kunnen functioneren van de fosfolipidenmembranen (poortwachters) en de myelineschede, het isolerende en beschermde laagje rondom de zenuwcellen. Omega-3 vetzuren worden om deze reden effectief ingezet bij verschillende psychische aandoeningen (4)(5)(6).
ADHD
ADHD komt niet alleen bij kinderen voor maar ook bij volwassenen. ADHD is een gedragsstoornis die gekenmerkt wordt door impulsiviteit, hyperactiviteit en onoplettendheid.
Omega-3 onderzoek onder 21 kinderen met de diagnose ADHD wijst uit dat zij een wezenlijke grotere deficiëntie van essentiële vetzuren hadden dan de controlegroep. Ook vertoonde de eerste groep met kinderen duidelijk minder goede resultaten op test aangaande ongeremd gedrag en de tijdelijke verwerking van informatie. Het is daarom voorstelbaar dat kinderen met ADHD grotere hoeveelheden vetzuren verbruiken of dat zij deze vetzuren minder goed kunnen omzetten (15)(37).
AGRESSIE
Als je de ander zijn grenzen overschrijdt, bewust schade berokkent aan iets of iemand, als je iets probeert te bereiken met je woede of iets wilt verhullen, dan is er sprake van agressie. Agressie is schadelijk en bedreigend voor degene tegen wie het gericht is.
Dat omega 3 vetzuren van invloed zijn op agressie blijkt uit onderzoek (7). Moord blijkt vaker voor te komen bij mensen die te weinig vetzuren consumeren. Ook worden lage bloedwaarden van deze vetzuren vaak gezien bij mensen die geweld plegen, de agressie neemt echter af bij jarenlange inname van omega-3 vetzuren (8). Aangetoond is dat omega-3 vetzuren een gunstige invloed hebben op agressie en de beheersing van impulsen (9).
SCHIZOFRENIE
Schizofrenie is een ernstige en complexe psychiatrische ziekte, die gepaard gaat met psychoses. Bij deze hersenaandoening verliest iemand het contact met de werkelijkheid. Er blijkt een verband tussen een lage inname van omega-3 vetzuren en het optreden van psychoses uit epidemiologisch onderzoek.
Omega-3 vetzuren werken even goed als de huidig beschikbare neuroleptica (atypische antipsychotica) (12). Verder blijkt uit verschillende studies dat omega-3 supplementen de frequentie van stemmingswisselingen en terugval bij mensen met zowel schizofrenie als een bipolaire stoornis kunnen verminderen (41)(48)(49).
BIPOLAIRE STOORNIS
Als je een bipolaire stoornis hebt, wisselen manische en depressieve periodes elkaar af. Tijdens de manische periode voel je je ontzettend vrolijk, uitgelaten en opgewekt. Na enige tijd slaat dit gevoel om en voel je je juist neerslachtig, depressief. Het gaat van het ene naar het andere uiterste.
Uit een klinische studie onder leiding van Andrew L. Stoll van de Harvard universiteit blijkt dat omega-3 vetzuren een positieve invloed hebben op de impulsoverdracht in de hersenen bij mensen. Na negen maanden knapte de groep met patienten, met een bipolaire stoornis (ook wel manisch-depressieve stoornis genoemd), aanzienlijk op na de inname van violie supplementen in vergelijking met de placebogroep.
Vervolg studies naar de invloed van omega-3 vetzuren op de impulsoverdracht in het zenuwweefsel tonen aan dat omega-3 vetzuren een positieve bijdrage aan de behandeling van een bipolaire stoornis leveren (10)(11)(12)(13).
DEPRESSIE EN ANGST
Depressie is één van de meest bekende en meest voorkomende psychische stoornissen. Bij een depressie ben je langer dan 2 weken somber en/of heb je nergens zin in. Symptomen zijn onder andere je onrustig, moe, en waardeloos voelen (39)(40).
Angststoornissen komen ook veel voor. Je voelt je continu zenuwachtig, er gaat geen dag voorbij zonder dat je je zorgen maakt. Belangrijk is wel te vermelden dat we natuurlijk allemaal wel eens een mindere dag hebben, of dat we ons allemaal wel eens zorgen maken. Je kan pas van een stoornis spreken, op het moment dat het je dagelijks "normaal" functioneren in de weg staat.
Uit omega-3 onderzoek blijkt dat wanneer je met regelmaat vetzuren consumeert dat de kans op een depressie vermindert (41)(42). Sterker nog zodra je begint met de inname van omega-3 supplementen bij een depressie of een angststoornis zullen de symptomen verminderen (39)(41)(43)(44)(45)(46).
Van alle vetzuren blijkt Omega-3 EPA het meest effectief te zijn. Omega3-EPA blijkt net zo goed te werken tegen een depressie als bijvoorbeeld Prozac, een antidepressivum (47).
DEMENTIE EN ALZHEIMER
Dementie is de verzamelnaam voor ruim 50 ziektes, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. Alzheimer is een vorm van dementie. Dierproeven tonen aan dat hersenfuncties- en doorbloeding gunstig worden beïnvloed door toediening van omega-3 vetzuren. In theorie zouden omega-3 vetzuren het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer verlagen.
Dit blijkt echter niet uit onderzoek: de uitkomsten van studies zijn soms tegenstrijdig, of de kwaliteit van de studies is onvoldoende (9).
ONTSTEKINGEN EN AUTO-IMMUUNZIEKTE
Er zijn grofweg twee vormen van ontstekingen, de klassieke acute die gepaard gaat met roodheid, pijn en zwelling en de chronisch ontstekingen ook wel laaggradige ontstekingen genoemd. Deze ontstekingen worden vaak in stand gehouden, verergerd of getriggerd door veel leef-stijlfactoren en voedingsmiddelen.
Hierbij moet je denken aan een hoge bloeddruk, hartziekten, reumatische artritis, osteoporose, reuma, COPD, fibromyalgie en een depressie. Omega-3 vetzuren kunnen de ontstekingsstoffen afremmen zoals ontsteking-bevorderende eicosanoïden en cytokines (50)(51)(52).
Het immuunsysteem ruimt iedere dag ziekteverwekkers op en beschermt tegen infecties. Het immuunsysteem ziet gezonde cellen bij auto-immuunziektes aan voor lichaamsvreemde cellen, die vervolgens worden aangevallen. Diabetes 1 is hier een goed voorbeeld van. De insuline producerende cellen in de alvleesklier worden bij deze aandoening aangevallen.
Uit studies blijkt dat wanneer kinderen in het eerste levensjaar voldoende omega-3 binnenkrijgen, zij minder kans hebben op onder meer diabetes 1 en auto immuundiabetes en multi sclerose op latere leeftijd (53)(54)(55). Omega-3 vetzuren kunnen ook helpen bij de bestrijding van ondermeer reumatische artritis, colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn en psoriasis (52)(56)(57)(58)(59)(60)(61)(62).
LEVERVERVETTING
We hebben allemaal wel eens gehoord van leververvetting door de inname van veel alcohol. Zo bestaat er ook Niet-alcoholische leververvetting en dat komt vaker voor dan je denkt. De toename loopt in de pas met de “obesitasepidemie” en is nu de meest voorkomende oorzaak van een chronische leverziekte (63).
Uit omega-3 onderzoek blijkt dat suppletie met vetzuren het vet en de ontsteking in de lever kan verminderen bij mensen met niet-alcoholische leververvetting (63)(64)(65)(66).
ASTMA
Astma is een ontsteking van de longen. De ontsteking is bij astma blijvend. Dit betekent dat er altijd kleine ontstekingen zijn in de longen. Op dit moment lijden ongeveer 300 miljoen mensen aan astma. In de westerse wereld krijgt 1 op de 10 schoolgaande kinderen astma en is het één van de meest voorkomende redenen van een bezoek aan de spoedeisende hulp (67).
Verschillende studies wijzen uit dat omega-3 inname het risico op deze aandoening verkleint zowel bij kinderen als bij jongvolwassenen (68)(69).
OOGFUNCTIE
Maculadegeneratie is een ingrijpende oogziekte waarbij het gezichtsvermogen steeds verder achteruitgaat. Omega-3 vetzuren zijn in staat positief bij te dragen aan het voorkomen van de oogaandoening maculadegeneratie (MD). Dit blijkt onder meer uit internationale research: proefpersonen die eenmaal per week een volvette vis aten, hadden vijftig procent minder kans op het ontwikkelen van voornoemde aandoening van de ogen.
Dit effect hangt vooral samen met de consumptie van DHA, aangezien dit vetzuur zich in grote hoeveelheden in het netvlies bevindt en dit in conditie houdt. Omega-3 onderzoek ondersteunt ook de stelling dat vetzuren van dit type de gezondheid van het oog bevorderen. Zo dragen de vetzuren bij aan de productie van traanvocht, wat nodig is om droge ogen te voorkomen (16).