Symptomen Calciumtekort?
[ PLANKTON VOEDINGSSTOFFEN ]
HOE HERKEN JE EEN TEKORT AAN CALCIUM
Calcium is van groot belang voor elke cel in je lichaam. Hypocalciëmie, ook wel bekend als een te laag calciumgehalte, komt voor wanneer er lage hoeveelheden calcium in het bloed aanwezig zijn. Een langdurig tekort kan leiden tot veranderingen aan het gebit, staar, veranderingen in het brein, en osteoporose. Dit laatste zorgt ervoor dat je botten brozer en zwakker worden.
Calcium is een belangrijk mineraal voor het menselijk lichaam. Omdat ons lichaam dit mineraal zelf niet kan aanmaken, moeten we calcium uit onze voeding halen.Wanneer je geen zuivel consumeert, door een veganistische levensstijl, of door een zuivelallergie, hoor je vaak dat je een hoger risico loopt op een tekort aan calcium.
Dit is echter niet helemaal waar. Hoewel zuivel een grote bron van calcium bevat, bevatten voedingsmiddelen als linzen, bonen, broccoli, Chinese kool, spinazie, zeewier, zeekraal, boerenkool, en plankton ook calcium.
Een vragenlijst uit de Verenigde Staten bevond dat minder dan 15% van meisjes tussen de 13-19, minder dan 10% van de vrouwen boven de 50, en minder dan 22% van jongens tussen de 13-19 en mannen over de 50 aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) calcium kwamen (1).
Er zijn bepaalde groepen mensen die een hoger risico lopen om een calciumtekort te creëren. Die mensen kunnen baat hebben bij het gebruik van calcium supplementen naast hun dagelijkse voeding. Het is echter belangrijk op te merken dat als je vermoedt dat je een tekort aan calcium hebt, je altijd een arts moet raadplegen voordat je supplementen neemt.
Mensen met een hoger risico op het verkrijgen van een tekort aan calcium zijn onder andere (2):
- Vrouwen na de menopauze,
- Vrouwen met Amenorroe (uitblijvende menstruatie),
- Tieners,
- Mannen met een leeftijd van 70+,
- Vegetariërs en veganisten (hoewel aanzienlijk minder dan bovengenoemde groepen),
- Mensen met lactose-intolerantie (hoewel aanzienlijk minder dan bovengenoemde groepen).
Een tekort aan calcium kan je mogelijk herkennen aan de onderstaande symptomen. Mocht je er één of meerdere herkennen, neem dan contact op met je huisarts.
1. SPIERKRAMP
Calcium draagt bij aan een gezonde werking van de spieren, met name de ontspanning en aanspanning van de spieren (3).
Wanneer je een tekort aan calcium hebt, kan je lichaam niet genoeg calcium gebruiken voor de werking van de spieren, waardoor deze verminderd functioneren.
Spierkramp is een van de eerste symptomen van een tekort aan calcium, en deze vindt vaak plaats in de uitstekende ledematen zoals de onderarmen, onderbenen, voeten en handen, maar ook de spieren rondom de mond. Gelukkig kan je met behulp van supplementen deze symptomen tegengaan (4).
Kortom: een calciumtekort kan je dat vrijwel direct merken aan plotselinge spierkrampen. Supplementen kunnen helpen om dit te voorkomen.
2. HARTPROBLEMEN
Zoals hierboven eerder benoemd werd, is calcium van belang voor de werking van de spieren. Dus ook voor onze hartspieren. Daarnaast zorgt calcium voor een betere verbinding tussen impulsen van het zenuwstelsel.
Wanneer je een tekort aan calcium hebt, worden er minder impulsen verzonden waardoor je hart minder snel het teken krijgt om bloed te pompen. Gebeurt dit op een regelmatige basis, dan kan je last krijgen van symptomen als hartkloppingen (5).
Acute hypocalciëmie kan ook zorgen voor directe hartproblemen (4). Gelukkig komt een hartinfarct hierbij zelden voor. Wel bestaat er een kleine kans op hartfalen in het geval van een zwaar tekort. Toch kan ook dit symptoom snel verholpen met behulp van calciumrijke voeding en/of supplementen.
Kortom: door een (plotseling) tekort aan calcium, kan je last krijgen van je hart en hartkloppingen. Hoewel deze op zichzelf niet heel schadelijk hoeven te zijn, is het verstandig om gebruik te maken van calciumrijke voeding en/of supplementen voordat de symptomen verergeren.
3. BROZE NAGELS, HUID EN HAAR
Eén van de buitenlichamelijke symptomen van een tekort aan calcium zijn broze nagels, een droge en breekbare huid, en broos haar. Daarnaast zijn er meerdere gevallen van patiënten die last kregen van eczeem tijdens een tekort aan calcium. Hoewel deze goed behandelbaar zijn, is er nog geen blijvende oplossing voor gevonden (4).
Deze symptomen komen echter vaker voor bij mensen met een chronisch tekort dan bij mensen met een acuut tekort aan calcium. Een blijvend tekort kan echter zorgen voor alopecia, een aandoening waarbij je haar uitvalt.
Kortom: een laag calciumgehalte kan zorgen voor brozere nagels, haar en huid. Blijvende tekorten kunnen uiteindelijk zorgen voor eczeem, maar ook alopecia.
4. TANDPROBLEMEN
Wanneer je als kind vóór de leeftijd van 5 jaar al last had van een calciumtekort, is de kans groot dat je daar op latere leeftijd nog last van hebt vanwege je tanden (4). Een tekort aan calcium op een lage leeftijd zorgt namelijk voor minder lange wortels, zwak glazuur, en meer gaatjes.
Een onderzoek uit 2015 met 106 vrouwen van 23 wees uit dat 59% een tekort aan calcium hadden. Daarvan miste 39% minimaal één tand, bijna alle vrouwen hadden last van één of meerdere gaatjes en elke vrouw had last van tandvleesproblemen (6). Als conclusie uit het onderzoek bleek dat hoewel er meerdere factoren van invloed zijn op tandgezondheid, een gezonde calcium en vitamine D inname kan zorgen voor een verbeterd gebit.
Kortom: een calciumtekort zorgt voor tandproblemen op zowel vroege als latere leeftijd.
5. SLAAPPROBLEMEN
Calcium staat dicht in verbinding met ons slaappatroon. Tijdens onze REM slaap en diepe slaap zijn de calciumniveau’s in ons lichaam vaak ook hoger dan op andere momenten (7). Datzelfde onderzoek heeft aangetoond dat een tekort aan calcium kan zorgen voor slaapproblemen, of zelfs kan leiden tot insomnia.
Calcium activeert namelijk het aminozuur tryptofaan. Deze stof zorgt voor de aanmaak van melatonine, daarom wordt een warm glas melk (met veel calcium) vaak aangeraden voor het slapengaan.
Kortom: een laag calciumgehalte in je lichaam kan zorgen voor een minder diepe REM slaap, waardoor je vaker wakker wordt. Een ernstig tekort kan zelfs zorgen voor insomnia.
6. PROBLEMEN MET HET VERTERINGSSTELSEL
Calcium wordt onder andere opgenomen in de dunne darm. Hierdoor komt de stof sneller in het bloed terecht en kan het zijn werking volbrengen. Er zijn echter meerdere oorzaken waardoor je minder calcium kan opnemen via je darmen.
Mensen met prikkelbaar darmsyndroom (PDS), of de ziekte van Crohn hebben vaak ontstekingen in de darmen die voorkomen dat stoffen goed opgenomen kunnen worden, waaronder calcium. Daarnaast hecht calcium zich ook nog wel eens aan vet, waardoor het ook niet opgenomen wordt (8).
Hoewel hierboven wordt genoemd dat PDS kan zorgen voor een verminderde opname van calcium, werkt het ook andersom. Wanneer er te weinig calcium in het lichaam is om op te nemen via de darmen, dan kunnen daar problemen ontstaan omdat zij te weinig prikkels binnenkrijgen via het zenuwstelsel. Daarnaast zijn de darmen ook spieren, en hebben we bij het eerste symptoom vastgesteld dat een tekort aan calcium kan zorgen voor krampen en prikkelingen (3).
Kortom: een calciumtekort kan zorgen voor een verminderde opname in de dunne darm, waardoor het verteringstelsel minder prikkels binnenkrijgt en slechter reageert op contracties.
7. PSYCHOLOGISCHE AANDOENINGEN
Hoewel er momenteel nog weinig onderzoeken zijn gedaan, is de kans groot dat het calciumniveau in je lichaam van invloed is op je gemoedstoestand. Een onderzoek uit 2012 onder 105 Koreaanse vrouwen in de leeftijdscategorie 41 – 57 laat zien dat de vrouwen met depressieve klachten ook allemaal een laag gehalte aan calcium hadden (9).
Een ander onderzoek uit 2008 wijst uit dat mensen met psychologische aandoeningen vaak te maken hebben met een tekort aan mineralen in hun lichaam. Daaruit blijkt ook dat een calciumtekort vaak wordt verbonden met depressieve klachten (10).
Kortom: een laag calciumgehalte kan zorgen voor verergerde psychologische klachten, maar dit symptoom heeft meer wetenschappelijke onderbouwing nodig voordat het definitief vastgesteld kan worden.
8. OSTEOPOROSE
Calcium wordt voornamelijk bewaard in de botten en tanden van de mens. Daarnaast bevindt zich in de botten ook een calciumreserve in het geval van een tijdelijk tekort. Een langdurig tekort kan echter leiden tot osteoporose, dit houdt in dat het bot van binnenuit steeds verder verminderd totdat er broze en lege botten achterblijven (11).
Over het algemeen krijgen de meeste ouderen op een gegeven moment last van osteoporose, maar hoe snel het zich ontwikkelt en op welke leeftijd het voorkomt is afhankelijk van het calciumniveau. Veel mensen krijgen genoeg calcium binnen om hun lichaam functionerend te houden, ze letten hierbij echter niet op het aanvullen van de voorraad.
Tijdens de menopauze, zwangerschap en ovulatie van de vrouw, geeft zij meer calcium af. Dit zijn momenten waarop het lichaam dus meer calcium nodig heeft. Krijgt het lichaam dit niet, dan is de kans groter dat osteoporose zich ontwikkeld.
Kortom: een calciumtekort kan op de lange termijn leiden tot osteoporose, een aandoening waarbij de botten steeds verder verzwakken. Voldoende inname van calcium kan dit proces verminderen of zelfs uitstellen.
9. BOTMETABOLISME
Onze botten veranderen aan één stuk door. Allereerst groeien ze met ons mee wanneer wij opgroeien, maar onze botten passen zich ook aan op de manier waarop er druk op uitgeoefend wordt (12). Dit kan allemaal dankzij de opslag van calcium in de botten en wordt het botmetabolisme genoemd.
Wanneer je last hebt van een tekort aan calcium, dan raken op een gegeven moment de reserves van de botten op. Naast het feit dat dit kan leiden tot osteoporose, heeft het ook nog andere effecten. Zo kunnen botten op deze manier minder goed groeien, en wanneer zij dat wel doen, verminderd de kracht van het bot. Dit kan al snel leiden tot breuken.
Kortom: een calciumtekort kan leiden tot een minder goed werkend botmetabolisme, wat zorgt voor zwakkere botten en verminderde groei.